Cebuano, disebut juga Sugboanon atau Bisaya, adalah bahasa utama di selatan Filipina. Itu diucapkan secara asli di seluruh Provinsi Cebu, Bohol, Negro Oriental, Siquijor, dan Camiguin, di sebagian besar Leyte dan Mindanao, dan di bagian Samar.
Dengan dua puluh juta penutur asli, Cebuano adalah bahasa lokal paling umum kedua di negara ini, setelah Tagalog, dan ke-64 di dunia berdasarkan jumlah penutur asli menurut Wikipedia. Ini adalah yang paling penting dari kelompok besar Bahasa Visaya. Ada sebuah Wikipedia bahasa Cebuano yang mencapai dua juta artikel pada tahun 2016.
Panduan pengucapan
Cebuano adalah bahasa yang sangat fonetik, sehingga membuatnya jauh lebih mudah bagi non-Cebuano untuk belajar dan berbicara.
Jika seseorang akrab dengan Orang Spanyol, ini membuat Cebuano semakin mudah. Setiap bahasa Filipina memiliki kesamaan dengan bahasa Spanyol (Filipina telah ditaklukkan oleh Spanyol dan kemudian di bawah kekuasaan Spanyol selama 300 tahun), dan pengucapannya hampir sama. "l" ganda di Cebuano diucapkan dengan suara "y", "j" biasanya diucapkan sebagai "h", dan "r" digulung dengan cara yang sama seperti penutur bahasa Spanyol menggulirkan "r" mereka.
Kesalahan pengucapan yang paling umum dilakukan oleh penutur non-Cebuano yang mencoba mempelajari bahasa tersebut adalah vokal gandanya. Ini menggunakan apa yang oleh ahli bahasa disebut "glottal stop", yang membuat satu suara berhenti sebelum mengucapkan suara lainnya. Ambil, misalnya, ungkapan untuk selamat malam: "Maayong gabii". Kebanyakan orang non-Filipina akan membacanya dengan lantang sebagai "mai-yong gabby". Tidak begitu. Setiap vokal dalam bahasa Filipina diucapkan, bahkan ketika vokal itu mengikuti vokal lain. Jadi, selamat malam adalah "ma-ayong gabi-i". Jadi perhatikan bahwa setiap vokal ganda, mis. aa, ii, oo, ua, au, memiliki glottal stop di antara dua vokal.
"Ula dan ola" huruf 'l' memiliki bunyi 'w' seperti dalam "air". Untuk 'ala', 'l' menghilang mis. halang (menggantung).
Menekankan
Tekanan di Cebuano berada di sebelah suku kata terakhir jika lebih dari satu suku kata. Di luar itu, dengan dua suku kata, yang pertama menjadi tertekan.
vokal
Vokal Cebuano Tanpa Aksen
- Sebuah
- sebagai 'a' dalam "perhatian" [ketika 'a' diikuti oleh 'y' menjadi 'ay' mirip dengan kata "mata"]
- e
- sebagai 'e' di "tempat tidur"
- saya
- sebagai 'ee' dalam "minggu"
- Hai
- sebagai 'o' di "terbuka"
- kamu
- sebagai 'oo' dalam "buku"
Vokal Cebuano beraksen
- Sebuah
- suara panjang seperti 'a' di "jauh" [ahh]
- Sebuah
- suara pendek seperti 'a' dalam "attend" [ah]
- è
- suara panjang seperti 'e' dalam "berdarah" [ehh]
- ê
- suara pendek seperti 'e' di "biarkan" [eh]
- saya
- suara panjang seperti 'ee' dalam "bleed" [ee]
- saya
- suara pendek seperti 'i' di "it" [ih]
- Hai
- suara panjang seperti 'o' dalam "patuhi" [ohh]
- Hai
- suara pendek seperti 'o' dalam "oke" [oh]
- ù
- suara panjang seperti 'oo' di "pool" [ooo]
- û
- suara pendek seperti 'oo' dalam "cook" [oo]
Vokal Cebuano Ganda
- A A
- sebagai dua suara terpisah dengan hentian "maayong" [mah-ah-yong]
- aku-aku
- dua suara terpisah "gabi-i" [GAH-bee-ee]
konsonan
- b
- seperti 'b' di "tempat tidur"
- c
- seperti 's' dalam "makan malam", 'k' dalam "anak" [suara asing]
- d
- seperti 'd' dalam "anjing"
- g
- seperti 'g' di "go" [suara selalu keras]
- h
- seperti 'h' dalam "bantuan"
- k
- seperti 'k' di "kitten"
- aku
- seperti 'l' dalam "cinta"
- saya
- seperti 'm' di "ibu"
- tidak
- seperti 'n' dalam "bagus"
- ng
- seperti 'ng' di "bang" [suara hidung]
- p
- seperti 'p' di "babi"
- r
- seperti 'r' dalam "rico" [menggulung 'r']
- s
- seperti 's' di "matahari"
- untuk
- seperti 't' di "atas"
- w
- seperti 'w' dalam "berat"
- kamu
- seperti 'y' dalam "ya" juga sebagai 'y' dalam "mungkin"
Suara lainnya
- oy
- seperti 'oy' dalam "boy"
- iyo
- seperti 'io' di "Ohio"
- ya
- seperti 'yaitu' di "miedo"
- ay
- seperti kata "mata"
- A A
- dua suara terpisah dengan glottal stop [ah-ah]
- oo
- dua suara terpisah dengan glottal stop [oh-oh]
- aku-aku
- dua suara terpisah dengan glottal stop [ee-ee]
- kita
- seperti 'kita' dalam "basah"
- ais
- seperti 'ace' di "wajah"
- ly
- seperti 'li' dalam "juta"
- aw
- seperti 'ow' di "sapi"
- ts
- seperti 'ch' di "chip"
- dyi
- seperti 'j' dalam "lompat"
- kamu
- seperti 'oy' dalam "mainan"
Daftar frasa
Dasar-dasar
- Apa kabar?
- Kumusta ka? (koo-MOOS-tah kah?)
- Baik terimakasih.
- Maayo, salam. (MAH-ah-yoh, SAH-maht)
- Siapa namamu?
- Unsay imong pangalan?, Unsay ngalan mo? (OON-sai EE-mohng PAHN-gahn?, OON-sai NGAH-lahn moh?)
- Saya ______. (yaitu, nama saya _____.)
- Ako si ______. (AH-koh lihat____)
- Senang bertemu denganmu.
- Maayo nga nagka-ila ta. (MAH-ah-yoh ngah NAHG-kah-ee-lah tah)
- Silahkan.
- Palihug. (pah-LEE-hoog)
- Terima kasih.
- salam. (sah-LAH-maht)
- Terima kasih banyak.
- Dahan Salamat. (DAG-hang sah-LAH-maht)
- Sama-sama.
- Walay sapayan. (WAH-lay sah-PAH-yahn)
- Tidak masalah.
- masalah walay. (WAH-lay masalah-LEH-ma)
- Iya.
- Oo. (OH-oh)
- Tidak.
- Dili. (DEE-lee)
- Permisi. (mendapatkan perhatian)
- Kadiyot lang. (KAH-dyoht lahng)
- Permisi. (mohon maaf)
- Pasaylo-a ko. (pah-SAI-loh-ah koh)
- Maafkan saya.
- Pasaylo-a ko. (pah-SAI-loh-ah koh)
- Selamat tinggal!
- Ampuh! (Ahm-peeng)
- Saya tidak tahu Cebuano.
- Dili ko kahibalo mag-Binisaya. (DEE-lee koh ka-hee-BAH-log mag-bee-nee-SAH-yah.):Saya tahu sedikit Cebuano.
- Kahibalo ko mag-Binisaya gamay. (ka-hee-BAH-log mag-bee-nee-SAH-yah GAHM-eye.)
- Apakah Anda Mengetahui Bahasa Inggris?
- Kahibalo ba ka maginingles? (ka-hee-BAH-loh bah kah mag-een-EEN-glehs?)::Apakah ada seseorang di sini yang tahu bahasa Inggris?
- Naa ba'y kahibalo maginingles diri? (NAH-ah sampai jumpa ka-hee-BAH-loh mag-een-EEN-glehs DEE-ree?)
- Tolong!
- Tabanan! (TAH-bahng!)
- Mencari!
- Pagbantay! (PAHG-bahn-tai!)
- Selamat pagi.
- Maayong buntag. (MAH-ah-yohng BOON-tahg)
- Selamat sore.
- (11AM-12:59PM) Maayong udto, (MAH-ah-yohng OOD-toh) (1PM dan seterusnya) Maayong hapon. (MAH-ah-yohng HAH-pohng)
- Selamat malam.
- Maayong gabi-i. (MAH-ah-yohng GAH-bee-ee)
- Selamat malam.
- Maayong gabi-i. (MAH-ah-yohng GAH-bee-ee)
- Saya tidak mengerti.
- Dili ko makasabot. (DEE-lee koh mah-kah-SAH-boht)
- Di mana kamar kecil?
- Asa dapit dan C.R.? (AH-sah DAH-peet ahng LIHAT AHR?) (catatan: di Filipina, kamar kecil disebut "ruang nyaman", disingkat "C.R." dalam percakapan sehari-hari.)
Masalah
- Tinggalkan aku sendiri!
- Pasagda-aku ko! (pah-SAHG-dah-ee koh!)
- Jangan sentuh aku!
- Ayaw ko hilabti! (AH-ee-ow koh hee-LAHB-tee!)
- Tolong!
- Tabang! (TAH-bahng!)
- Saya membutuhkan bantuan Anda!
- Kinahanglan ko ug tabang ninyo! (kee-nah-HAHN-glahn koh oog TAH-bahng NEE-nyoh!)
- Polisi!
- Puli! (POO-lee!)
- Panggil polisi!
- Tawag ug pulis! (TAH-wahg oog POO-lees!)
- Saya tersesat.
- Nasalaag ko. (nah-sah-LAH-ahg koh!)
- saya lelah
- Gikapoy ko. (astaga-KAH-poy koh)
- Aku tidak enak badan.
- Lain ang akong panglawas. (layn ahng AH-kohng pahn-GLAH-wahs)
- Saya tidak bisa tidur.
- Dili ko makatulog. (DEE-lee koh mah-kah-TOO-lohg)
- Saya tidak bisa makan.
- Dili ko makakaon. (DEE-lee koh mahk-KAH-kah-ohn)
- Aku sedang sakit kepala.
- Sakit ang akong ulo./Labad ang akong ulo. (SAH-keet ahng AH-kohng OO-loh/LAH-bahd ahng AH-kohng OO-loh)
- Saya lapar.
- Gigutom ko. (astaga-GOO-tohm koh)
- Aku haus.
- Giuhaw ko. (astaga-oo-haw koh)
- Saya kehabisan uang
- Nahurot ang akong kwarta. (nah-HOO-roht ahng AH-kohng KWAHR-tah)
- Saya kehilangan tas saya.
- Tas nawala ang akong. (nah-WAH-lah ahng AH-kohng bahg)
- Aku kehilangan dompetku.
- Nawala ang akong pitaka. (nah-WAH-lah ahng AH-kohng kencing-TAH-kah)
- Saya kehilangan ponsel saya.
- Hp Nawala ang akong. (nah-WAH-lah ahng AH-kohng sehl-fown)
- Di mana rumah sakit terdekat?
- Asa dapit dan pinakaduol di ospital? (AH-sah DAH-peet ahng pipis-nah-KAH-doo-oh nah ohs-PEE-tahl?)
Angka
Untuk angka di atas 10, bahasa Spanyol lebih umum digunakan, meskipun ejaannya secara fonetis. Saat menggunakan angka dengan mata uang, notasi Spanyol biasanya digunakan (mis. ₱5.00, dalam bahasa Inggris, dikatakan lima peso, tetapi dalam bahasa Cebuano, dikatakan singko peso (SEENG-koh PEH-sohs)).
- 0
- siro (LIHAT-roh)
- 1
- amerika serikat, uno (OO-sah, OO-noh )
- 2
- duh, dos (DOO-hah, dohs)
- 3
- tulo, tres (TERLALU-loh, trehs)
- 4
- upat, kuwatro (OO-paht, KWAH-troh)
- 5
- lima, singko (LEE-mah, SEENG-koh)
- 6
- unom, sayi (OO-nohm, kata)
- 7
- pito, siyete (PEE-toh, SYEH-teh)
- 8
- walo, otso (WAH-loh, OHT-soh)
- 9
- siyam, nuwebe (LIHAT-yahm, NWEH-beh)
- 10
- napulo, diyes (nah-POO-loh, dyehs)
- 11
- napulog-usa, onse (nah-POO-lohg-OO-sah, OHN-seh)
- 12
- napulog-duha, dosis (nah-POO-lohg-DOO-hah, DOH-seh)
- 13
- napulog-tulo, trese (nah-POO-lohg-TERLALU-loh, TREH-seh)
- 14
- napulog-upat, katorse (nah-POO-lohg-OO-paht, kah-TOHR-seh)
- 15
- napulog-lima, kinse (nah-POO-lohg-LEE-mah, KEEN-seh)
- 16
- napulog-unom, desisais (nah-POO-lohg-OO-nohm, deh-SEE-says)
- 17
- napulog-pito, desisiyete (nah-POO-lohg-PEE-toh, deh-lihat-SYEH-teh)
- 18
- napulog-walo, desiotso (nah-POO-lohg-WAH-loh, deh-SYOHT-soh)
- 19
- napulog-siyam, desinuwebe (deh-lihat-NWEH-beh)
- 20
- kawhaan, baynte (kow-HAH-ahn, BAYN-teh)
- 21
- kawhaan ug uno, baynte uno (kow-HAH-ahn oog OO-noh, BAYN-teh OO-noh)
- 30
- katloan, traynta (TRAYN-tah)
- 40
- kwarenta (kwah-REHN-tah)
- 50
- singkwenta (seeng-KWEHN-tah)
- 60
- sayenta (katakan-SEHN-tah)
- 70
- setenta (seh-TEHN-tah)
- 80
- otsenta (oht-SEHN-tah)
- 90
- nubenta (noo-BEHN-tah)
- 100
- usa ka gatos, siyento (OO-sah kah GAH-tohs, SYEHN-toh)
- 101
- usa ka gatos ug usa, siyento uno (OO-sah kah oog OO-sah, SYEHN-toh OO-noh)
- 110
- usa ka gatos ug napulo, siyento diyes (OO-sah kah GAH-tohs oog nah-POO-loh, SYEHN-toh dyehs)
- 200
- dosen (doh-SEHN-tohs)
- 300
- tresentos (treh-SEHN-tohs)
- 400
- kuwatrosentos (kwah-troh-SEHN-tohs)
- 500
- kinyentos (kee-NYEHN-tohs)
- 600
- sayentos (katakan-SEHN-tohs)
- 700
- setesentos (seh-teh-SEHN-tohs)
- 800
- otsosentos (oht-soh-SEHN-tohs)
- 900
- nuybesentos (nwee-beh-SEHN-tohs)
- 1000
- amerika serikat ka libo, mil (OO-sah kah LEE-boh, meel)
- 10,000
- napulo ka libo, diyes mil (nah-POO-loh kah LEE-boh, dyehs meel)
- 100,000
- usa ka gatos ka libo, siyento mil (OO-sah kah GAH-tohs kah LEE-boh, SYEHN-toh meel)
Untuk angka 1.000.000 ke atas, gunakan notasi bahasa Inggris Amerika.
- 1,000,000
- amerika serikat ka milyon (OO-sah kah MEE-lyohn)
- 1,000,000,000
- amerika serikat ka bilyon (OO-sah kah BEE-lyohn)
- 1,000,000,000,000
- amerika serikat ka trilyon (OO-sah kah POHON-lyohn)
Waktu
Waktu jam
- jam satu pagi
- ala una sa ka adlawon (AH-lah OO-nah sah kah-ahd-LAH-wohn)
- jam dua pagi
- sayang dos sa ka adlawon (AH-lahs dohs sah kah-ahd-LAH-wohn)
- jam tiga pagi
- alas tres sa ka adlawon (AH-lah trehs sah kah-ahd-LAH-wohn)
- jam empat pagi
- sayang kwatro sa ka-adlawon (AH-lahs KWAH-troh sah kah-ahd-LAH-wohn)
- jam lima pagi
- sayang singko sa ka adlawon (AH-lahs SEENG-koh sah kah-ahd-LAH-wohn)
- jam enam pagi
- alas sais sa buntag (AH-lah mengatakan sah BOON-tahg)
- jam tujuh pagi
- sayang siyete sa buntag (AH-lah SYEH-teh sah BOON-tahg)
- jam delapan pagi
- sayang otso sa buntag (AH-lah OHT-soh sah BOON-tahg)
- jam sembilan pagi
- sayang nuwebe sa buntag (AH-lah tidak-WEH-beh sah BOON-tahg)
- jam sepuluh pagi
- sayang diyes sa buntag (AH-lah dyehs sah BOON-tahg)
- jam sebelas pagi
- sayangnya onse sa buntag (AH-lah OHN-seh sah BOON-tahg)
- jam dua belas siang
- sayang dosis sa udto (AH-lah DOH-seh sah OOD-toh)
- jam satu siang
- ala una sa hapon (AH-lah OO-nah sah HAH-pohn)
- jam dua siang
- sayangnya dos sa hapon (AH-lah dohs sah HAH-pohn)
- jam tiga sore
- sayang tres sa hapon (AH-lah trehs sah HAH-pohn)
- jam empat sore
- sayang kwatro sa hapon (AH-lahs KWAH-troh sah HAH-pohn)
- jam lima sore
- sayang singko sa hapon (AH-lah SEENG-koh sah HAH-pohn)
- jam enam sore
- sayang sais sa-gabi-i (AH-lah SYEH-teh sah-gah-BEE-ee)
- jam tujuh malam
- sayangnya siyete sa-gabi-i (AH-lah mengatakan sah-gah-BEE-ee)
- jam delapan malam
- sayangnya otso sa-gabi-i (AH-lah OHT-soh sah-gah-BEE-ee)
- jam sembilan malam
- sayangnya nuebe sa-gabi-i (AH-lah tidak-EH-beh sah-gah-BEE-ee)
- jam sepuluh malam
- sayangnya mati sa-gabi-i (AH-lah DEE-ehs sah-gah-BEE-ee)
- jam sebelas malam
- sayangnya onse sa-gabi-i (AH-lah OHN-seh sah gah-BEE-ee)
- jam satu siang
- ala una sa hapon (AH-lah OO-nah sah HAH-pohn)
- jam dua siang
- sayangnya dos sa hapon (AH-lah dohs sah HAH-pohn)
- jam dua belas tengah malam
- sayangnya dosis sa ka-adlawon (AH-lahs DOH-seh sah kah-ahd-LAH-wohn)
- jam satu tiga puluh
- ala una y media sa hapon (AH-lah OO-nah ee meh-DEE-ah sah HAH-pohn)
- pukul dua tiga puluh
- alas dos y media sa hapon, sayang dos traynta sa hapon (AH-lahs dohs ee meh-DEE-ah sah HAH-pohn, AH-lahs dohs TRAYN-tah sah HAH-pohn)
- pukul satu tiga puluh
- ala una y media sa ka-adlawon, ala una traynta sa ka-adlawon (AH-lah OO-nah ee meh-DEE-ah sah kah-ahd-LAH-wohn, AH-lah OO-nah TRAYN-tah sah kah-ahd-LAH-wohn)
- jam sembilan tiga puluh
- sayang nuwebe sa buntag (AH-lah NWEH-beh sah BOON-tahg)
- pukul satu empat puluh lima pagi
- ala una kwarenta y singko sa buntag (AH-lah OO-nah kwah-REHN-tah ee SEENG-koh sah BOON-tahg)
- sembilan empat puluh lima pagi
- sayang nuebe kwarenta y singko sa buntag (AH-lahs NWEH-beh kwah-REHN-tah ee SEENG-koh sah BOON-tahg)
Durasi
- _____ detik
- _____ ka segundo(s) (kah seh-GOON-doh (s))
- _____ menit)
- _____ ka minuto(s) (kah mee-NOO-toh (s))
- _____ jam)
- _____ ka oras (kah OH-rahs)
- _____ hari
- _____ ka adlaw (kah AHD-rendah)
- _____ minggu
- _____ ka semana (kah seh-MAH-nah)
- _____ bulan)
- _____ ka bulan (kah BOO-lahn)
- _____ tahun
- _____ ka tu-ig (kah TOO-eeg)
hari
- hari
- hukum (AHD-rendah)
- hari ini
- karon (KAH-rohn)
- kemarin
- gahapon (gah-HAH-pohn)
- besok
- ugma (OOG-mah)
- malam ini
- karong gabi-i (KAH-rohng gah-BEE-ee)
- minggu
- semana (seh-MAH-nah)
- minggu ini
- karong semana (KAH-rohng seh-MAH-nah)
- minggu lalu
- niaging semana (nee-AH-geeng seh-MAH-nah)
- minggu depan
- sunod semana (SOO-nohd seh-MAH-nah)
Hari-hari dalam seminggu dipinjam dari bahasa Spanyol.
- Minggu
- Dominggo (doh-MEENG-goh)
- Senin
- Lunes (LOO-nehs)
- Selasa
- Martes (MAHR-teh)
- Rabu
- Miyerkoles (myehr-KOH-lehs)
- Kamis
- suami istri (hoo-WEH-behs)
- Jumat
- Biyernes (BYEHR-nehs)
- Sabtu
- Sabado (sah-BAH-doh)
Bulan
Nama bulan dipinjam dari bahasa Spanyol.
- Januari
- Enero (eh-NEH-roh)
- Februari
- pebrero (peh-BREH-roh)
- Maret
- Marso (MAHR-soh)
- April
- abril (AH-breel)
- Mungkin
- mayo (MAH-yoh)
- Juni
- Hunyo (HOO-nyoh)
- Juli
- Hulyo (HOO-lyoh)
- Agustus
- Agosto (ah-GOHS-toh)
- September
- Septyembre (sehp-TYEHM-breh)
- Oktober
- Oktuber (ohk-TERLALU-breh)
- November
- Nobyembre (noh-BYEHM-breh)
- Desember
- tidak simetris (dee-SYEHM-breh)
Menulis waktu dan tanggal
Tanggal dapat ditulis sebagai berikut:
- Format bahasa Inggris: 18 Juni 2006 menjadi 18 Hunyo 2006
- Format Spanyol: 18 Juni 2006 adalah ika-18 sa Hunyo, 2006
Waktu ditulis dalam bahasa Inggris (seperti pada 6:23AM) tetapi diucapkan seperti dalam bahasa Spanyol (seperti pada sayangnya kata beynte tres sa buntag).
warna
- hitam
- itu (ee-TOOM)
- biru
- asul (AH-sol)
- cokelat
- kape (KAH-peh)
- emas
- bulawan (boo-LAH-wahn)
- hijau
- berde (BEHR-deh)
- Abu-abu
- abuhun (ah-BOO-hoon)
- jeruk
- orens (OH-rehns)
- Merah Jambu
- rosa (ROH-sah)
- merah
- pula (POO-lah)
- ungu
- bayol (bah-YOH-leh)
- putih
- puti (kotoran-TEE)
- kuning
- dalag (dah-LAHG)
Angkutan
- mobil
- kotse (KOHT-seh)
- bis
- bis (boos)
- truk
- trak (trakk)
- feri, kapal
- barko (BAHR-koho)
- perahu
- bangka (BAHNG-kah)
- sepeda
- bisikleta (bee-lihat-KLEH-tah)
- sepeda motor
- sepeda motor (moh-tohr-LIHAT-kloh)
- pesawat terbang
- pesawat terbang (eh-roh-PLAH-noh)
- helikopter
- helikopter (heh-lee-KOHP-tehr)
Karena sifat negara yang terpecah menjadi banyak pulau, Kereta Api dan Kereta Api tidak dibutuhkan oleh sebagian besar penduduk; alih-alih beralih ke pesawat dan feri untuk menyelesaikan perjalanan yang lebih panjang.
Bis
- Berapa harga tiket ke _____?
- Tagpila ning tiket padulong _____ ? (tahg-PEE-lah neeng TEE-keht pah-DOO-lohng___?)
- Satu tiket ke _____, tolong.
- Usa ka tiket padulong _____, palihug. (OO-sah kah TEE-keht pah-DOO-lohng____, pah-LEE-hoog)
- Ke mana bus ini pergi?
- Asa na padulong kining bus? (AH-sah nah pah-DOO-lohng KEE-neeng boos?)
- Di mana bus ke _____?
- Asa ang bus padulong _____ ? (AH-sah ahng boos pah-DOO-lohng)
- Apakah bus ini berhenti di _____?
- Mohunong ba ning bus sa _____? (moh-HOO-nohng bah neeng boos sah____?)
- Kapan bus untuk _____ berangkat?
- Kanus-a molarga ang bus padulong _____? (KAH-noos-ah moh-LAHR-gah ahng boos pah-DOO-lohng_____?)
- Kapan bus ini akan tiba di _____?
- Kanus-a moabot dan bus sa _____? (kah-NOOS-ah moh-AH-boht ahng boos sah____?)
Petunjuk arah
- Dimanakah _____?
- Asa dapit dan _____? (AH-sah DAH-peet ahng___?)
- jalan
- dalan (DAH-lahn)
- jalan
- karsada (kahr-SAH-dah)
- jalan
- abenyu (ah-BEH-nyoo)
- jalan
- subayanan (soo-bah-YAH-nahn)
- gang
- eskinita (ehs-kee-NEE-tah)
- jalan raya
- haywi (HAI-wee)
- sudut
- eskina (ehs-KEE-nah)
- Belok kiri.
- Liko sa wala. (LEE-koh sah WAH-lah)
- Belok kanan.
- Liko sa tu-o. (LEE-koh sah TERLALU-oh)
- kiri
- wala (WAH-lah)
- Baik
- tu-o (TERLALU-oh)
- lurus kedepan
- adto deretso (AHD-toh deh-REHT-soh)
- menuju _____
- padulong sa _____ (pah-DOO-lohng sah____)
- masa lalu _____
- lapa sa _____ (LAH-pahs sah____)
- sebelum _____
- sa dili pa ang _____ (sah DEE-lee pah ahng____)
- Perhatikan _____.
- Pagbantay di _____. (pahg-BAHN-tai sah____)
- persimpangan
- interseksion (een-tehr-SEHK-syohn)
- utara
- norte, amihanan (NOHR-teh, ah-mee-HAH-nahn)
- Selatan
- sur, habagatan (soor, hah-bah-GAH-tahn)
- timur
- sidlakan (benih-LAH-kahn)
- Barat
- kasadpan (kah-SAHD-pahn)
- menanjak
- pasaka (sa buntod) (pah-SAH-kah (sah BOON-tohd))
- lereng
- paubos (sa buntod) (pah-OO-bohs (sah BOON-tohd))
Taksi
- Taksi!
- Taksi! (TAHK-lihat)
- Bawa saya ke _____, tolong.
- Ayah-a ko sa_____, palihug. (dahd-ah koh sah_____, pah-LEE-hoog)
- Saya akan ____
- Mo-adto ko sa _____ (moh-AHD-toh koh sah___?)
- Berapa biaya untuk sampai ke _____?
- Pila ang pliti padulong _____? (PEE-lah ahng PLEE-tee pah-doo-LOHNG____?)
- Berapa tarifnya?
- Pila ang pliti? (kencing-LAH ahng plee-TEE?)
- Tolong bawa saya ke sana.
- Ayah-a ko diha, palihug. (DAHD-ah koh DEE-hah, pah-LEE-hoog)
jeepney
Jeepneys adalah sarana transportasi umum paling populer di Filipina. Ketika Anda menyerahkan ongkos Anda ke pengemudi atau kondektur (orang yang biasanya terus tergantung di rel jeepney), selalu katakan asal Anda, tujuan Anda, dan berapa banyak Anda bersama.
- Berhenti! (untuk turun dari jeepney)
- Lugar! (loo-GAHR!)
- Berapa tarif ke _____?
- Tagpila ang pliti padulong _____? (tahg-kencing-LAH ahng plee-TEE pah-doo-LOHNG_____?)
- Pak (Sopir), mana kembalian saya?
- Manong, Asa ang akong sukli? (mah-NOHNG, ah-SAH ahng ah-KOHNG soo-KLEE?)
- Pak (Sopir), Anda memiliki kelebihan uang kembalian.
- Manong, sobra ang imong sukli. (mah-NOHNG, soh-BRAH ahng ee-MOHNG soo-KLEE?)
- Bisakah Anda menurunkan saya di ____?
- Mahimo ba malugar sa ____? (mah-hee-MOH bah mah-loo-GAHR sah____?)
- Dari mana kamu berasal?
- Asa ka gikan? (ah-SAH kah gee-KAHN?)
- Di mana Anda akan turun?
- Asa ka manaog? (ah-SAH kah mah-nah-OHG?)
Penginapan
- Apakah Anda memiliki kamar yang tersedia?
- Naa moy kwarto na bakante? (nah-AH moy kwahr-TOH nah bah-kahn-TEH?)
- Berapa harga kamar untuk satu orang/dua orang?
- Tagpila ang room alang sa usa ka tawo/duha ka tawo? (tahg-kencing-LAH ahng kamar ah-LAHNG sah oo-SAH kah tah-WOH/ doo-HAH kah tah-WOH?)
- Apakah kamar dilengkapi dengan...
- Kining kwarto apil na ba ang ______ ? (KEE-neeng KWAHR-toh AH-kupas nah bah ahng___?)
- ...seprai?
- ... habol? (hah-BOHL?)
- ... bantal?
- ... unlan? (o-LAHN?)
- ...kamar mandi?
- ... banyo? (bah-NYOH?)
- ...sebuah telepon?
- ...telepon? (teh-leh-poh-TIDAK?)
- ... TV?
- ... TV? (teh beh)
- Bolehkah aku melihat kamarnya dulu?
- Mahimo ba motan-aw sa inyong kwarto una? (mah-HEE-moh bah moh-TAHN-aw sah EEN-yohng KWAHR-toh OO-nah?)
- Apakah Anda memiliki sesuatu yang lebih tenang?
- Naa bayar mas hilom pa? (NAH-ah pai mahs HEE-lohm pah?)
- ... lebih besar?
- ... mas dako? (mah DAH-koh?)
- ...pembersih?
- ... mas limpyo? (mahs LEEM-pyoh?)
- ... lebih murah?
- ...mas barato? (mahs bah-RAH-toh?)
- Oke, saya akan mengambilnya.
- Astaga, kuhaon nako. (LIHAT-geh, koo-HAH ohn NAH-koh)
- Saya akan tinggal selama _____ malam.
- Mopuyo ko diri sa _____ ka gab-i. (moh-POO-yoh koh DEE-ree sah____kah GAH-bee)
- Bisakah Anda menyarankan hotel lain?
- Naa bay masugyut nimu nga laing hotel? (NAH-ah bai mah-SOO-gyoot NEE-moo ngah LAH-eeng HOH-tehl?)
- Apakah Anda memiliki brankas?
- Naa ba moy tipiganan sa salapi? (NAH-ah bah moy tee-kencing-GAH-nahn sah sah-LAH-kencing?)
- ... loker?
- ... loker armaryo/mga? (ahr-MAH-ryoh/mgah LOHK-kehr?)
- Apakah sudah termasuk sarapan/makan malam?
- Apil na ba ang pamahaw/panihapon? (AH-kupas nah bah ahng pah-MAH-haw/pah-nee-HAH-pohn?)
- Jam berapa sarapan/makan siang/makan malam?
- Unsa ang oras sa pamahaw/paniudto/panihapon? (oon-SAH ahng oh-RAHS sah pah-mah-BOW/pah-nee-ood-TOH/pah-nee-hah-POHN?)
- Tolong bersihkan kamarku.
- Palihug limpyoha ang akong kwarto. (pah-LEE-hoog leem-PYOH-hah ahng OH-rahs sah pah-MAH-haw/pah-nee-OO-toh/pah-nee-hah-POHN?)
- Bisakah Anda membangunkan saya di_____? (misalnya pukul sepuluh pagi)
- Mahimo ba pukawon ko sa _____? (mah-HEE-moh bah poo-KAH-wohn koh sah____?)
- Saya ingin memeriksa.
- Semangat na ko mo-check-out. (GOOS-toh nah koh moh-CHECK-owt)
- Siapa yang mengetuk pintu?
- Kinsa nagtuktok sa pultahan? (KEEN-sah nahg-TOOK-tohk sah pool-tah-HAHN?)
- Siapa disana?
- Kinsa ya? (tertarik-SAH nah?)
- Toiletnya tidak berfungsi.
- Guba ang inidoro. (GOO-bah ahng ee-nee-DOH-roh)
Uang
- Uang
- Kwarta (KWAHR-tah)
- Dompet
- Pitaka (kencing-TAH-kah)
- Berapa ini/itu?
- Tag pila ni/na? (tahg PEE-lah nee/nah?)
- Berapa banyak?
- Pila ka buok? (kencing-LAH kah boo-OHK?)
- Saya tidak punya uang.
- Wala ko'y kwarta. (WAH-lah koi KWAHR-tah)
- Kamu ada uang?
- Naa ka'y kwarta? (NAH-ah kai KWAHR-tah)
- Pencuri!
- Kawat! (kah-WAH-tahn!)
- Aku telah dirampok.
- Natulisan ko. (nah-terlalu-LEE-sahn koh)
- Saya punya ___ dolar/peso.
- Naa ko'y ___ dolyares/peso. (NAH-ah koy_____doh-LYAH-rehs/PEH-sohs) Catatan: Anda dapat menggunakan "dolar" alih-alih "dolyar".
- Berikan uang saya.
- Ambi ang akong kwarta. (AHM-bee ahng AH-kohng KWAHR-tah)
- Dimana dompet saya/kamu?
- Asa ang akong/imohang pitaka? (AH-sah ahng AH-kohng/ee-MOH-hahng pipis-tah-KAH?)
- Itu mahal!
- Pud ana! (mah-HAH-lah pood ah-NAH!)
- Itu benar-benar murah!
- Barato kaayo na! (bah-rah-TOH kah-ah-YOH nah!)
- Bisakah Anda menurunkan harga Anda?
- Mahimo ba i-ubos dan imohang presyo? (mah-HEE-moh bah ee-OO-bohs ahng ee-MOH-hahng preh-SYOH?)
- Saya tidak suka ini/itu.
- Dili ko ani/ana. (DEE-lee koh AH-nee/AH-nah)
- Saya suka ini/itu.
- Ganahan ko ani/ana. (gah-NAH-hahn koh AH-nee/AH-nah)
Memakan
- Sebuah meja untuk satu orang/dua orang, silakan.
- Lamisa alang sa usa/duha ka tao, palihug. (lah-MEE-sah AH-lahng sah OO-sah/DOO-hah kah TAH-oh, pah-LEE-hoog)
- Bisakah saya melihat menunya, tolong?
- Menu mahimo ba motanw-aw sa, palihug? (mah-HEE-moh bah moh-TAHN-waw sah MEH-noo, pah-LEE-hoog?)
- Bisakah saya melihat ke dapur?
- Mahimo ba makakita ang kusina? (mah-HEE-moh bah mah-kah-KEE-tah ahng koo-SEE-nah)
- Di mana kamar mandi / kamar kecil?
- Asa dapit ang banyo/hugasanan? (AH-sah DAH-peet ahng BAH-nyoh/hoo-gah-SAH-nahn?)
- Saya seorang vegetarian.
- vegetarian ko. (veh-geh-TAH-ree ahn koh)
- Saya tidak makan babi.
- Dili ko mokaon ug karneng baboy. (DEE-lee koh moh-KAH ohn oog KAHR-nehng BAH-boy)
- Saya tidak makan daging sapi.
- Dili ko mokaon ug karneng baka. (DEE-lee koh moh-KAH ohn oog KAHR-nehng BAH-kah)
- Saya hanya makan makanan halal.
- Mokaon ra ko ug sud-an nga halal. (moh-KAH ohn rah koh oog SOOD-ahn ngah KOH-sher)
- Bisakah Anda membuatnya "lite", tolong? (sedikit minyak/mentega/lemak babi)
- Mahimo ba gamay lang ang mantika, palihug? (mah-HEE-moh bah GAH-mai lahng ahng mahn-TEE-kah, pah-LEE-hoog?)
- Ini asin.
- Parah ni. (PAH-aht nee)
- Ini sangat manis.
- Tam-is ni. (tahm-EES-nee)
- Ini sangat pedas.
- Halang-ni. (hah-LAHNG-nee)
- A la carte
- A la carte (ah lah KAHR-teh)
- sarapan
- pamahaw (pah-MAH-bagaimana)
- makan siang
- paniudto (pah-NEE ood-toh)
- makanan ringan (makan)
- meryenda (meh-RYEH-dah)
- makan malam
- panihapon (pah-nee-HAH-pohn)
- Saya ingin _____.
- Semangat ko ug _____. (GOOS-ke koh)
- Saya ingin hidangan yang disebut _____.
- Gusto ko ug sud-an nga _____. (GOOS-toh koh oog sood-ahn nahn-gah_____)
- ayam
- manok (MAH-nohk)
- daging sapi
- karne baka (KAHR-neh BAH-kah)
- ikan
- isda (EES-dah)
- daging
- hamon (HAH-mohn)
- makanan
- pagkaon (pahg-KAH ohn)
- minuman
- sakit hati (pahn-GEE-nohm)
- sosis
- longganisa (sosis lokal) (lohng-GAH-nee-sah)
- keju
- keso (keh-soh)
- telur
- catatan (eet-LOG)
- salad
- ensalada (ehn-sah-LAH-dah)
- Jagung
- mais (MAH ees)
- (sayuran segar
- (preskong) utan ((PREHS-kohng) OO-tahn)
- (buah segar
- (preskong) prutas (proo-TAS)
- roti
- panci (pahn)
- makanan cepat saji
- lutong daan (LOO-tohng DAH ahn)
- roti panggang
- melempar (tohst)
- Mie
- pansit (PAHN-lihat)
- Nasi
- kan-on (KAHN ohn)/bug (boo-GAHS, digunakan untuk nasi mentah)
- kacang polong
- mungo (MOONG-gohs)
- mentah
- hilaw (hukum HEE)
- matang
- luto (LOO-toh)
- goreng
- prito (PREE-toh)
- ayam goreng/ikan/telur
- pritong manok/isda/itlog (PREE-tohng MAH-nohk/EES-dah/EET-lohg)
- panggang/panggang
- inih (ee-NEE-haw)
- rebus
- nila (nee-LAH-gah)
- garam
- seperti dalam (ah-LIHAT)
- Gula
- asuka (ah-SOO-kahr)
- minyak goreng
- mantika (mahn-TEE-kah)
- Bawang putih
- astaga (ah-HOHS)
- Bawang
- sibuya (lihat-BOO-yahs)
- lada hitam
- paminta (pah-MEEN-tah)
- kecap
- mainan (TOH-yoh)
- mentega
- margarin (mahr-gah-REE-nah)
- Dapatkah/Bolehkah saya meminta segelas _____?
- Naa moy usa ka baso na _____? (NAH ah moy OO-sah kah BAH-soh nah_____?)
- Bisakah/Bolehkah saya minta secangkir _____?
- Naa moy usa ka tasa na _____? (NAH ah moy OO-sah kah TAH-sah nah_____?)
- Dapatkah/Bolehkah saya memiliki sebotol _____?
- Naa moy usa ka botelya na _____? (NAH ah moy OO-sah kah boh-TEH-lyah nah____?)
- kopi
- kape (kah-FEH)
- teh (minum)
- tsaa (chah AH)
- es teh
- es teh (tidak ada terjemahan langsung)
- cokelat
- tsokolat (choh-koh-LAH-teh)
- Es
- kuning (YEH-loh)
- jus
- duga (DOO-ga)
- air
- tubi (TERLALU-beeg)
- Bir
- serbesa(sehr-BEH-sah)
- anggur merah/putih
- puwa/maputi bino (POO-wah/mah-POO-tee BEE-noh)
- pencuci mulut
- siragana (lihat-ah-GAH-nah)
- Permisi, pelayan? (mendapatkan perhatian dari server)
- Ekskiyus ko, witer? (EHKS-kyoos koh, WEE-tehr?)
- Saya selesai/selesai.
- Humana na ko ug kaon.
- Itu lezat.
- Lami ang pagkaon (LAH-mee ahng pahg-KAH ohn)
- Tolong bersihkan piringnya.
- Palihug kuhai ang mga plato. (pah-LEE-hoog koo-HAH-ee ahng mgah PLAH-toh)
- Bisakah saya mendapatkan tagihannya, tolong.
- Mokuha ko ug bill, palihug. (moh-KOO-hah koh oog beel, pah-LEE-hoog)
Perbelanjaan
- saya perlu beli...
- Kinahanglan ko nga mopalit og.... (kee-nah-HAHN-glahn koh ngah moh-PAH-leet ohg....)
- Toko ini menjual sepatu?
- Nagbaligya kining tindahana atau mga sapatos? (nahg-BAH-lee-gyah KEE-neeng teen-dah-HAH-nah ohg mgah sah-PAH-tohs?)
- Saya ingin membayar sekarang.
- Gusto ko mobayad karon. (GOOS-toh koh moh-BAH-yahd KAH-rohn)
Menyetir
Sebagian besar rambu jalan Filipina dalam bahasa Inggris.
- Saya ingin menyewa mobil.
- Gusto ko moabang ug awto. (GOOS-toh koh moh AH-bahng oog OW-toh)
- Bisakah saya mendapatkan asuransi?
- Makuha ba nako ang peneguro? (mah-KOO-hah bah NAH-koh ahng peh-neh-GOO-roh?)
- dilarang parkir
- ginadili pagparada (wah-nah-DEE-lee pahg-pah-RAH-dah)
- pom bensin/bensin
- gasolinahan (gah-soh-lee-NAH-hahn)
- gas/bensin
- bensin (gah-soh-LEE-nah)
- diesel
- diesel (DEE-sehl)
Wewenang
- Saya tidak melakukan kesalahan apa pun.
- Wala man ko gibuhat nga dautan. (WAH-lah mahn koh gee-BOO-haht ngah dah-OO-tahn)
- Itu salah paham.
- Wala ke nagkasinabot. (WAH-lah toh nahg-kah-LIHAT-nah-boht)
- Kemana kau membawaku?
- Asa ko ayah-on? (AH-sah koh DAD-ohn?)
- Apakah saya ditahan?
- Dakpan na ba ko? (DAHK-pahn nah bah koh?)
- Dimana surat perintahnya?
- Asa ang surat perintah? (AH-sah ahng WAH-rrahnt?)
- Saya warga negara Amerika/Australia/Inggris/Kanada.
- Ako ang usa ka Amerikano/Australyano/Britano/Kanadyano. (AH-koh ahng OO-sah kah ah-meh-REE-kah-noh/ah oos-trah-LYAH-noh/bree-TAH-noh/kah-nah-DYAH-noh)
- Saya ingin berbicara dengan kedutaan/konsulat Amerika/Australia/Inggris/Kanada.
- Gusto ko makaistorya sa Amerikano/Australyano/Britano/Kanadyano embahada/konsulado. (GOOS-toh koh mah-kah ees-TOH-ryah sah ah-meh-REE-kah-noh/ah oos-trah-LYAH-noh/bree-TAH-noh/kah-nah-DYAH-noh ehm-bah-HAH -dah/kohn-soo-LAH-toh)
- Saya ingin berbicara dengan seorang pengacara.
- Gusto ko makaistorya sa abogado. (GOOS-toh koh mah-kah EES-toh-ryah sah ah-BOH-gah-doh)
- Bisakah saya membayar denda sekarang?
- Mahimo mobayad na lang ko ug multa/silpi? (mah-HEE-moh moh-BAH-yahd nah lahng koh oog MOOL-tah/SEEL-kencing?)
- Hukum
- Bala-od (bah-LAH ohd)
- Hakim
- Huwes (wehs)
- Pengacara
- Abogado (ah-BOH-gah-doh)
- Pengadilan
- Korte (KOHR-teh)
- Penjara
- Prisohan (pree-SOH-hahn)
- Polisi
- Puli (PO-lees)